Công nghệ nổ mìn vi sai phi điện

Hàng năm, Công ty đã thực hiện công tác dịch vụ nổ mìn làm tơi đất đá phục vụ ngành Than và một số ngành kinh tế khác với sản lượng trên 100 triệu m3. Với khối lượng đát đá nổ mìn lớn như trên, thì ngoài đội ngũ cán bộ CNV làm công tác nổ mìn có trình độ kỹ thuật cao, còn đòi hỏi phải thường xuyên áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật mới vào trong công tác nổ mìn.

Một trong những công nghệ nổ mìn tiên tiến đang áp dụng hiện nay là công nghệ nổ mìn sử dụng kíp vi sai phi điện.  

Phương pháp nổ mìn bằng kíp ví sai phi điện được coi là phương pháp nổ mìn đặc trưng và hiệu quả nhất khi nổ mìn tại các công trình cần có độ an toàn, chính xác cao, quy mô bãi nổ và khối lượng VLNCN sử dụng lớn.

Đặc điểm nổi bật của công nghệ là sử dụng ngòi nổ phi điện có thời gian giãn cách vi sai khác nhau, tạo nên thời điểm nổ khác nhau giữa các lỗ mìn, hàng mìn, làm tăng hiệu quả phá vỡ đất đá. Hệ thống kích nổ bằng kíp vi sai phi điện là quá trình truyền tín hiệu nổ được thực hiện trong ống nhựa. Đó là một ống nhựa có cấu tạo hai lớp, phía trong được phủ một lớp bột hoạt tính. Khi được kích nổ, lớp bột hoạt tính bên trong sẽ chuyển hóa rất nhanh, lan truyền với tốc độ khoảng 2000 m/s và truyền tín hiệu nổ đến kíp nổ. Đối với đầu nổ phi điện nằm ở dưới xuống lỗ mòn hoặc nằm trên mặt đất, tốc độ truyền nổ trong ống là như nhau. Điểm khác biệt nhau tạo nên thời gian giãn cách vi sai chính là cấu tạo của đầu nổ.

Khi bãi mìn được khởi nổ, sóng tín hiệu nổ được truyền từ lỗ mìn khởi nổ và theo thứ tự sẽ truyền đến tất cả các lỗ mìn. Chính sự lan truyền sóng theo hướng định sẵn đã tạo lên sự va đập qua lại giữa các lỗ mìn, hàng mìn và đá làm tăng hiệu quá đập vỡ của đất đá.      

Với một bãi mìn có địa hình khác nhau, có công trình, vật kiến trúc cần bảo vệ khác nhau thì người thiết kế hộ chiếu nổ mìn có thể lựa chọn thời gian giãn cách vi sai của đầu nổ khác nhau khi đấu ghép mạng nổ, đồng thời cũng lựa chọn được hướng điều khiển nổ hợp lý nhất, làm tăng hiệu quả và an toàn cho bãi mìn.

Phương pháp nổ mìn vi sai phi điện như trên hiện nay đang được sử dụng khi bắn mìn phá vỡ đất đá tại các mỏ than lộ thiên vùng Quảng Ninh, Thái Nguyên, Lạng Sơn và một số công trình khai thác VLXD có quy mô lớn.

Trong công nghệ nổ mìn hiện nay, trên thế giới cũng như ở Việt Nam, thuốc nổ ANFO là thuốc nổ chủ yếu được sử dụng vì đó là thuốc nổ an toàn cho môi trường.

Công nghệ nổ mìn sử dụng thuốc nổ ANFO có 2 cách nạp đó là nạp thuốc thủ công và nạp bằng máy.        

Nạp thủ công: Thuốc nổ ANFO đã được phối trộn tại xưởng sản xuất và đóng bao gói tuỳ theo điều kiện sử dụng sau đó được chuyên chở bãi mìn. Tại bãi mìn, người công nhân, trực tiếp đổ thuốc nổ ANFO xuống lỗ mìn.

Nạp thuốc bằng cơ giới: Nguyên liệu để chế tạo thành thuốc nổ ANFO được nạp vào trong xe chuyên dụng và đưa lên bãi mìn. Tại bãi mìn, khi xe vận hành thao tác trộn thì  các nguyên liệu được phối trộn với nhau tạo thành hỗn hợp thuốc nổ ANFO. Điểm an toàn nổi bật của phương pháp này là hỗn hợp chỉ trở thành thuốc nổ ANFO sau khi được bơm xuống lỗ khoan. Tất cả thao tác phối trộn, nạp thuốc đều sử dụng bằng máy.

+ Hiện nay, với yêu cầu nổ mìn bóc đất đá phục vụ các công trình khai thác mỏ, xây dựng thủy lợi, đòi hỏi người kỹ sư nổ mìn phải biết vận dụng linh hoạt khi sử dụng thuốc nổ khô và thuốc nổ chịu nước. Đây cũng là điều cơ bản quyết định đến chất lượng cũng như hiệu quả của bãi mìn.

Với công nghệ hiện nay thì, khi nạp mìn trong các lỗ khoan ngập nước, người công nhân nổ mìn có thể chọn thuốc nổ chịu nước để nạp mìn, nhưng cũng có thể sử dụng vỏ bao chịu nước để bọc các loại thuốc nổ không chịu nước với các hỗ trợ công nghệ cần thiết.

Khi lỗ mìn có ít nước, thì công nghệ và phương pháp nạp mìn được sử dụng là nạp phối hợp các loại thuốc khác nhau kết hợp với bơm thoát nước từ hố nổ. Thuốc nổ chịu nước được nạp xuống phần lỗ khoan có nước, sau đó sử dụng bơm cạn nước rồi tiếp tục nạp thuốc nổ không chịu nước vào phần còn lại của lỗ mìn.

Nếu so sánh công nghệ nổ mìn khi sử dụng đầu nổ vi sai phi điện với phương pháp nổ mìn bằng dây nổ, đầu nổ điện, phương pháp nổ min khi sử dụng đầu nổ vi sai phi điện có nhiều ưu điểm vượt trội và mang lại hiệu quả cao.